弟子规
zǒng xù
总叙
dì zǐ guīshèng rén xùn shǒu xiào tìcì jǐn xìn 弟子规圣人训首孝弟次谨信fàn ài zhòngér qīn rén yǒu yú lìzé xué wén 泛爱众而亲仁有余力则学文
rù zé xiào
入则孝
fù mǔ hūyìng wù huǎn fù mǔ mìng xíng wù lǎn 父母呼应勿缓父母命行勿懒fù mǔ jiào xū jìng tīng fù mǔ zéxū shùn chéng 父母教须敬听父母责须顺承
dōng zé wēn xià zé jìng chén zé xǐng hūn zé dìng 冬则温夏则凊晨则省昏则定chū bì gào fǎn bì miàn jū yǒu cháng yè wú biàn 出必告反必面居有常业无变
shì suī xiǎo wù shàn wéi gǒu shàn wéi zǐ dào kuī事虽小勿擅为苟擅为子道亏wù suī xiǎo wù sī cáng gǒu sī cáng qīn xīn shāng 物虽小勿私藏苟私藏亲心伤
qīn suǒ hào lì wèi jùqīn suǒ wùjǐn wèi qù
亲所好力为具亲所恶谨为去shēn yǒu shāng yí qīn yōu dé yǒu shāng yí qīn xiū身有伤贻亲忧德有伤贻亲羞qīn ài wǒxiào hé nán qīn zēng wǒxiào fāng xián 亲爱我孝何难亲憎我孝方贤
qīn yǒu guòjiàn shǐ gēng yí wú sèróu wú shēng 亲有过谏使更怡吾色柔吾声jiàn bú rùyuè fù jiàn hào qì suítà wú yuàn 谏不入悦复谏号泣随挞无怨
qīn yǒu jíyào xiān cháng zhòu yè shìbù lí chuáng 亲有疾药先尝昼夜侍不离床sāng sān nián cháng bēi yèjū chù biàn jiǔ ròu jué丧三年常悲咽居处变酒肉绝sāng jìn lǐjì jìn chéng shì sǐ zhěrú shì shēng 丧尽礼祭尽诚事死者如事生
chū zé tì
出则弟
xiōng dào yǒu dì dào gōng xiōng dì mùxiào zài zhōng 兄道友弟道恭兄弟睦孝在中cái wù qīng yuàn hé shēng yán yǔ rěn fèn zì mǐn 财物轻怨何生言语忍忿自泯
huò yǐn shíhuò zuò zǒu zhǎng zhě xiān yòu zhě hòu
或饮食或坐走长者先幼者后zhǎng hū rén jí dài jiào rén bù zài jǐ jí dào 长呼人即代叫人不在已即到
chēng zūn zhǎng wù hū míng duì zūn zhǎng wù xiàn néng 称尊长勿呼名对尊长勿见能lù yù zhǎng jí qū yīzhǎng wú yán tuì gōng lì路遇长疾趋揖长无言退恭立qí xià mǎchéng xià jūguò yóu dài bǎi bù yú骑下马乘下车过犹待百步余
zhǎng zhě lìyòu wù zuòzhǎng zhě zuòmìng nǎi zuò长者立幼勿坐长者坐命乃坐zūn zhǎng qián shēng yào dīdī bù wén què fēi yí尊长前声要低低不闻却非宜jìn bì qūtuì bì chíwèn qǐ duìshì wù yí进必趋退必迟问起对视勿移
shì zhū fùrú shì fùshì zhū xiōng rú shì xiōng 事诸父如事父事诸兄如事兄
jǐn
谨
zhāo qǐ zǎo yè mián chílǎo yì zhìxī cǐ shí朝起早夜眠迟老易至惜此时
chén bì guàn jiān shù kǒu biàn niào huízhé jìng shǒu
晨必盥兼漱口便溺回辄净手
guān bì zhèng niǔ bì jiéwà yǔ lǚjù jǐn qiè冠必正纽必结袜与履俱紧切zhì guān fúyǒu dìng wèi wù luàn dùn zhì wū huì置冠服有定位勿乱顿致污秽
yī guì jiébú guì huáshàng xún fèn xià chèn jiā衣贵洁不贵华上循分下称家duì yǐn shíwù jiǎn zéshí shì kěwù guò zé对饮食勿拣择食适可勿过则nián fāng shào wù yǐn jiǔyǐn jiǔ zuìzuì wéi chǒu 年方少勿饮酒饮酒醉最为丑
bù cōng róng lì duān zhèng yī shēn yuán bài gōng jìng 步从容立端正揖深圆拜恭敬wù jiàn yùwù bǒ yǐwù jī jùwù yáo bì勿践阈勿跛倚勿箕踞勿摇髀
huǎn jiē lián wù yǒu shēng kuān zhuǎn wān wù chù léng 缓揭帘勿有声宽转弯勿触棱zhí xū qìrú zhí yíng rù xū shìrú yǒu rén 执虚器如执盈入虚室如有人shì wù máng máng duō cuòwù wèi nán wù qīng lüè
事勿忙忙多错勿畏难勿轻略dòu nào chǎng jué wù jìn xié pì shìjué wù wèn
斗闹场绝勿近邪僻事绝勿问
jiāng rù mén wèn shú cún jiāng shàng táng shēng bì yáng 将入门问孰存将上堂声必扬rén wèn shuíduì yǐ míng wú yǔ wǒbù fēn míng 人问谁对以名吾与我不分明yòng rén wùxū míng qiútǎng bù wèn jí wéi tōu 用人物须明求倘不问即为偷jiè rén wùjí shí huán hòu yǒu jíjiè bù nán 借人物及时还后有急借不难
xìn
信
fán chū yán xìn wéi xiān zhà yǔ wàng xī kě yān 凡出言信为先诈与妄奚可焉huà shuō duōbù rú shǎo wéi qí shìwù nìng qiǎo 话说多不如少惟其是勿佞巧jiān qiǎo yǔhuì wū císhì jǐng qìqiè jiè zhī奸巧语秽污词市井气切戒之
jiàn wèi zhēn wù qīng yán zhī wèi dìwù qīng chuán 见未真勿轻言知未的勿轻传shì fēi yíwù qīng nuògǒu qīng nuòjìn tuì cuò事非宜勿轻诺苟轻诺进退错fán dào zìzhòng qiě shūwù jí jíwù mó hū
凡道字重且舒勿急疾勿模糊
bǐ shuō cháng cǐ shuō duǎn bù guān jǐmò xián guǎn 彼说长此说短不关己莫闲管
jiàn rén shàn jí sī qízòng qù yuǎn yǐ jiàn jī见人善即思齐纵去远以渐跻jiàn rén èjí nèi xǐng yǒu zé gǎi wú jiājǐng 见人恶即内省有则改无加警
wéi dé xuéwéi cái yìbù rú rén dāng zì lì唯德学唯才艺不如人当自砺ruò yī fúruò yǐn shíbù rú rén wù shēng qī若衣服若饮食不如人勿生戚
wén guò nùwén yù lèsǔn yǒu lái yì yǒu què闻过怒闻誉乐损友来益友却wén yù kǒng wén guò xīn zhí liàng shìjiàn xiāng qīn 闻誉恐闻过欣直谅士渐相亲
wú xīn fēi míng wéi cuòyǒu xīn fēi míng wéi è无心非名为错有心非名为恶guò néng gǎi guī yú wútǎng yǎn shìzēng yì gū过能改归于无倘掩饰增一辜
fàn ài zhòng
泛爱众
fán shì rén jiē xū ài tiān tóng fùdì tóng zài
凡是人皆须爱天同覆地同载