当前位置:文档之家› 越南丧礼风俗

越南丧礼风俗

Nguy?n D?

T ang l? là nh?ng l?nghi ???c ??t ra ?? bày t?lòng th??ng xót và kính th?ng??i ch?t.

Ng??i Vi?t Nam coi tang l? cha m? là quan tr?ng nh?t.

Khi cha m? h?p h?i thì ph?i khiêng ra gi?a nhà ?? t? r?ng cha m? ch?t m?t cách quang minh chính ?áng. Lúc này ph?i ??t tên hi?u, tên th?y, còn g?i làtên cúng c?m, r?i th?a cho cha m? bi?t ?? sau này m?i khi cúng gi?, nghe con cháu kh?n tên thì cha m? v? d? l?. L?i l?y m?t mi?ng l?a tr?ng dài ??t lên m?t, có ng??i

nói ??t lên ng?c (1)?? h?n ng??i s?p ch?t nh?p vào, r?i k?t thành hình ng??i, g?i làh?n b?ch.

Khi t?t th? r?i thì tang ch?(ng??i ch? l?, th??ng

là con trai tr??ng) l?y m?t chi?c ??a ?? ngang

hàm, dùng m?t mi?ng kh?n ho?c m?t mi?ng gi?y

ph? lên m?t ?? tránh ma qu? ám h?i.

Xong, khiêng xác ??t xu?ng ??t, r?i l?i khiêng lên

gi??ng, mong r?ng ng??i ch?t h?p th? sinh khí

c?a ??t, may ra s?ng l?i.

Phan K? Bính cho r?ng t?c này mang y ngh?a là

ng??i ta b?i ??t sinh ra thì khi ch?t l?i v???t (2).

Có l? Phan K?Bính ?? ch?u ?nh h??ng c?a ??o

Thiên Chúa ch?ng ?

Ng??i con c?m cái áo c?a ng??i ch?t m?i thay, ?i

???ng phía tr??c trèo lên mái nhà hú vía ba l?n

(l?ph?c h?n, chiêu h?n) : ba h?n, b?y vía, cha

?au v? v?i con ho?c ba h?n, chín vía m??au v?

v?i con, t? y mong cha m? s?ng l?i. Theo quan

ni?m c?a ??o giáo thì phách (hay vía) là ph?n

tinh th?n c?a ng??i ph?i ph? vào xác m?i t?n t?i, khi ng??i ch?t thì tan ?i, còn h?n là ph?n tinh th?n kh?ng có xác v?n t?n t?i

???c.

Hú vía xong t?t xu?ng b?ng l?i phía sau. Mang áo v?a ???c hú vía ph? lên xác. Dùng n??c th?m t?m r?a cho ng??i ch?t (l?m?c d?c ), ch?i tóc, c?t móng tay móng chan, thay qu?n áo m?i. Con trai t?m r?a cho cha, con gái t?m r?a cho

m?. Ng??i ch?t ???c m?c qu?n áo sang tr?ng hay ??n s? tùy theo nhà giàu hay

nghèo, có ch?c t??c hay kh?ng, ch?t già hay ch?t tr?.

Các ??dùng và n??c t?m c?a l? m?c d?c ???c ?em ch?n.

Sau ?ó làm l?ph?n hàm, hay ng?m hàm. B? m?t

n?m g?o và ba ??ng ti?n (??ng k?m, ??ng chinh)

vào mi?ng ng??i ch?t. G?o ?? linh h?n ng??i

ch?t ?n, kh?i ph?i thành ma ?ói ( ng? qu?). Ti?n

dùng ???i ?ò hay qua c?u sang bên kia th? gi?i.

Nh?ng ng??i lúc s?ng ?n ? b?c ác thì lúc ch?t

linh h?n ph?i qua c?u N?i Hà. Ng??i l??ng thi?n

???c qua c?u Kim Ngan. Ngày x?a nhà giàu

dùng g?o và vàng, ng?c ?? làm l? ph?n hàm.

T? lúc m?c qu?n áo ??p cho ng??i ch?t xong,

con cháu kh?ng m?c ?? t?t ??p, ch?i chu?t.

Ng??c l?i, càng ?n m?c ti?u t?y càng t? lòng

hi?u th?o.

Ti?p ??n là l?kham li?m. Kham li?m là dùng v?i

b?c xác tr??c khi ??t vào áo quan. Xác ???c

chèn ?? b? khuy?t, b?c kín và bu?c ch?t thành

m?t kh?i vu?ng v?c.

Lúc ??t xác vào áo quan ( l?nh?p quan ), lót gi?y b?n, r?c b?ng hay trà kh? ????phòng hút n??c do xác ti?t ra. Nhi?u nhà m?i th?y phù th?y làm l?ph?t

m?c(chém g?). M?t tay c?m dao, tay kia c?m bó h??ng, th?y phù th?y v?a ni?m th?n chú, v?a quát tháo, v?a chém vào thành áo quan ?? tr? ma qu? còn ?n n?p trong áo quan và trong nh?ng t?m ván.

Ph?t m?c xong, th?y phù th?y b? vào trong áo quan m?t mi?ng ván ??c hình

chòm sao b?c ??u, g?i làván th?t tinh (b?y ng?i sao). Gia ?ình nghèo thì ch? v?chòm sao lên m?t m?nh gi?y.

Ván th?t tinh có c?ng d?ng gì ?

Theo quan ni?m c?a ??o giáo thì trên c?i tr?i có Ng?c Hoàng Th??ng ?? vànhi?u v? th?n ng? tr?. Trong s? các v? th?n ???c ng??i ??i th? kính có Nam Tào và B?c ??u, hai v? th?n chuyên ghi chép và ki?m soát s? sinh, s? t? c?a loài

ng??i.

Chòm sao b?c ??u (??i hùng tinh) t??ng tr?ng cho th?n B?c ??u. B? t?m ván

th?t tinh vào trong quan tài, ng??i ta hi v?ng r?ng linh h?n ng??i ch?t s????c v? th?n gi? s? t? che ch?.

Ng??i nào ch?t nh?m gi? x?u thì ph?i b? thêm vào áo quan m?t c?bài t? t?m, ngày nay có ch? dùng b?bài tay, m?t quy?n l?ch tàu ho?c l?ch ta.

T?c này mang y ngh?a gì ?

Ch?bài (hán vi?t, b? th?), ngh?a là tr? b?, và ch?l?ch (b? ch?) ngh?a là tr?i qua, v??t qua.

Ch?t nh?m gi? x?u, ng??i ta dùng b? bài, quy?n l?ch ?? tr? b??i?u x?u, v??t qua ???c m?i khó kh?n.

Nhi?u nhà còn dán thêm bùa bên trong và bên ngoài áo quan ?? tr? kh? ma qu?.

Có nhà dùng tàu lá g?i thay cho quy?n l?ch. Lá g?i tr????c th?n trùng (2)(3). Nh?p quan r?i, chèn thêm ?? b? khuy?t, ??y n?p áo quan, g?n s?n, ?óng cá ho?c ?óng ?inh cho kín.

Linh c?u ???c khiêng ra ??t gi?a nhà, trên nóc bày m?t bát c?m úp, c?m m?t chi?c ??a vót cho s? ra nh? gai nh?n (có n?i g?i là chi?c ??a b?ng), m?t qu?

tr?ng lu?c, ba nén h??ng.

Bát c?m, qu? tr?ng, có th? là b?a ?n ?? linh h?n ng??i ch?t kh?i tr? thành ma ?ói. Nh?ng chi?c ??a có gai nh?n thì ch?c ch?n kh?ng ph?i là ??dùng ?n c?m. Kh?ng ai có th??n v?i m?t chi?c ??a nh? th?.

V?y chi?c ??a gai này mang y ngh?a gì ?

Chi?c ??a ch? hán vi?t làkhoái (b? trúc). Ch?khoái (b? tam) có nhi?u ngh?a : s??ng thích, nhanh chóng, s?c bén, vàlính ?i b?t gi?c c??p.

Cái gai nh?n ch? hán vi?t làth? (b??ao), th?còn có ngh?a là ?am ch?t.

Chi?c ??a gai t??ng tr?ng cho m?t tên lính ?i b?t và ?am ch?t gi?c c??p, ???c ng??i x?a dùng làm bùa tr? ma qu?.

N?u trong gia ?ình còn ng??i ? b?c cao h?n ng??i ch?t thì ??t linh c?u ? gian bên c?nh, ??u quay ra ngoài san ho?c quay v?h??ng nam.

Sau vài ba ngày, ch? con cháu ? xa v???ng ??, thì làm l?thành ph?c, c?ng g?i làphát tang. G?p mùa nóng b?c ho?c lúc có b?nh d?ch thì phát tang s?m h?n. Con cháu, h? hàng, tùy theo th? b?c mà m?c ??tang. ?? tang c?a ng??i v?ng m?t ???c ??t trên linh c?u.

Lu?t x?a quy ??nh r? ràng n?m h?ng qu?n áo, m? kh?n, cùng th?i h?n ?? tang. Làm l? nh?p quan r?i nh?ng ch?a phát tang thì con cháu còn ???c phép c??i,

g?i làc??i ch?y tang.

Nhà nào r?ng r?i, giàu sang thì ??t linh sàng(gi??ng c?a linh h?n ng??i ch?t) vàlinh t?a (bàn th? linh h?n).

Bu?i sáng b?ng ch?u n??c, kh?n m?t vào linh sàng, khóc ba ti?ng r?i r??c h?n b?ch ra linh t?a, lúc ?ó m?i dang cúng c?m n??c. Bu?i t?i dang cúng xong, l?i r??c h?n b?ch vào linh sàng, bu?ng màn ??p ch?n r?i m?i tr? ra. Nhà nghèo thìtreo h?n b?ch vào linh t?a, r?i làm l? dang cúng. L? này g?i là l?chiêu t?ch ?i?n. Trong m?y ngày linh c?u còn quàn trong nhà, nhi?u gia ?ình m?i ph??ng bát

am th?i kèn, ?ánh tr?ng ??m cho con cháu khóc, và m?i khi có ng??i t?i phúng vi?ng. Nhà giàu l?i còn thuê ng??i khóc m??n cho t?ng v?th??ng nh?, s?u

th?m.

Tr??c h?m ??a ma thì làm l?thiên c?u (xê d?ch linh c?u). R??c linh c?u sang nhà th? t? làm l? y?t t? r?i ??a tr? v? ch?c?. Có nhà r??c h?n b?ch ?i làm l?. Kh?ng có nhà th? t? thì xoay linh c?u m?t vòng r?i l?i ??t vào ch?c?.

??n ngày phát d?n(??a ?ám), làm l?khi?n di?n(ti?n bi?t), r?i r??c linh c?u lên ??i d? (xe ?òn). Có nhà làm l?cáo th?n ??o l?, xin phép cho ?ám tang b?t ??u lên ???ng.

B?t ??u cu?c phát d?n. Tu?theo ?ám ma t o hay nh?, cách s?p ??t c?ng nh? th?t? tu?n hành có ??i ph?n khác nhau.

?i m????ng là hai ph??ng t??ng m?c qu?n áo ??o s?, ?eo m?t n? d? t?n, c?m g??m xua ?u?i ma qu?. Có khi ph??ng t??ng ???c làm b?ng gi?y ho?c v? vào

t?m m?c, cho tr? con vác.

Ti?p theo làth? kì, m?t b?c

hoành tr?ng do hai ng??i

khiêng, vi?t b?n ch? theo vài

c?ng th?c có s?n ????c lên

ng??i l?c?ng có th? bi?t ng??i

ch?t là ?àn ?ng hay ?àn bà. Thí

d? cha ch?t thì vi?t cau H?s?n

van ám (núi H? may che, theo

?i?n tích x?a thì núi H? làn?i

t??ng nh? cha). M? ch?t thì

vi?t cau D? l?nh van mê (núi D? may m?, núi D? là n?i ngóng m?).

Sau th?kì ??n minh tinh làm b?ng m?t t?m l?a hay vóc màu ??dùng ?? ghi

ch?c t??c, h? tên, th?y hi?u ng??i ch?t. ?ay là ch???các gia ?ình danh giá ?ua nha u dài dòng minh tinh, ?em h?t ph?m hàm ra khoe. Nhà nghèo thì dùng gi?y ?i?u bu?c lên cành tre cho m?t ??a bé c?m.

K? ti?p làh??ng án bày ?? th? vàth?c án bày ???n.

R?i ??n linh xa ch? h?n b?ch, có ph??ng bát am ?i kèm bên. M?t ng??i c?m

bi?n ?an tri?u b?ng gi?y vi?t hai ch?trung tín hay trinh thu?n tu?theo ng??i ch?t là ?àn ?ng hay ?àn bà.

Ti?p theo làc? c?ng b?d?n ???ng cho phu khiêng ??i d?.

Nhà giàu th??ng che linh c?u b?ng cái nhà táng trang hoàng l?ng l?y, ho?c m?t chi?c thuy?n bát nh? b?ng gi?y n?u ng??i ch?t là m?t Ph?t t?. Có nhà th?p thêm b?y cay n?n x?p thành hình chòm sao b?c ??u trên n?p linh c?u(1).

T?c ta mong mu?n cho ng??i ch?t ???c yên ngh?, cho nên phu khiêng linh c?u, ??i d? ph?i chú y ?i ??ng nh? nhàng, ngay ng?n. Nhi?u nhàcho ??t m?t chén

n??c ??y trên linh c?u, n?u trong su?t lúc di chuy?n, khiêng vác, n??c kh?ng

sánh ra ngoài thì phu khiêng s????c th??ng ti?n.

Cha ??a m??ón. ?ám tang cha, con trai ch?ng g?y tre theo sau quan tài. ?ám tang m?, con trai ch?ng g?y v?ng (ngày x?a g?i là cay ??ng) n?a d??i ??o

vu?ng, n?a trên vót tròn, ?i gi?t lùi ??ng tr??c quan tài. Con trai nào v?ng m?t thì treo cái g?y c?a ng??i ?y ???u ?òn ??i d?. N?u có con trai nào ch?t tr??c

thì con trai c?a ng??i này (ho?c ng??i ???c ?n l?p t?) ph?i ch?ng g?y thay cha. T?i sao l?i ch?ng g?y vu?ng ?i gi?t lùi ?

Nh?t Thanh gi?i thích r?ng vì cha nghiêm (nghiêm ???ng, nghiêm ph?) con ch?bi?t l?o ??o theo khóc, kh?ng dám lên phía tr??c ?ón ng?n l?i trên ???ng v?nh bi?t nh? ??i v?i m? hi?n (gia t?, t? m?u)(4).

Gi?i thích c?a Nh?t Thanh e r?ng d? gay cho ta c?m t??ng r?ng con ch? s? cha vì cha nghiêm, còn m? hi?n thì con có th? nh?n. V? l?i Nh?t Thanh v?n ch?a cho bi?t y ngh?a c?a cái g?y vu?ng.

Mu?n hi?u ???c t?c này chúng ta ph?i nhìn l?i x? h?i phong ki?n ngày x?a.

Ai c?ng bi?t r?ng Nho giáo r?t tr?ng t?n ti tr?t t?quan, s?, ph?(vua, th?y d?y h?c, cha).

Trong gia ?ình ng??i cha là trên h?t. Cha ch?t, t?t c? con cái thu?c b?c d??i

ph?i ?i sau quan tài c?a cha.

Còn vai trò c?a ng??i m? thì ra sao ?

Nho giáo tr?ng ?àn ?ng con trai, mi?t th??àn bà con gái. Nh?t nam vi?t h?u,

th?p n? vi?t v?(m?t con trai k?là có, m??i con gái k? là kh?ng). Cha ch?t thìquy?n huynh th? ph?ng??i anh ???c thay quy?n cha. Ch?ng ch?t thì v? ph?i phu t? tòng t?, ngh?a là m? ph?i theo con trai. Tuy nhiên, ch? hi?u c?a Nho giáo l?i b?t con trai c?ng nh? con gái ph?i th? kính c? cha l?n m?.

T?c l?tang ma cho ng??i con trai ?i gi?t lùi ??ng tr??c quan tài c?a m?, nh?

v?y là v?a gi????c lòng kính tr?ng c?a ch? hi?u v?a gi????c tinh th?n tr?ng nam khinh n? c?a Nho giáo.

Hai chi?c g?y tre và g?y v?ng mang y ngh?a gì ?

Toan ánh cho r?ng chi?c g?y tre t??ng tr?ng cho ngay th?ng, c?ng r?n c?a cha, g?y v?ng t??ng tr?ng cho thu?n h?u, m?m d?o c?a m?(3).

Nh?ng t?i sao l?i ph?i ??o vu?ng chi?c g?y v?ng ?

Ng??i x?a quan ni?m r?ng tr?i tròn ??t vu?ng. Quan ni?m này ???c th? hi?n r?ràng qua s? tích bánh gi?y bánh ch?ng c?a ta.

Vua Hùng V??ng th? 18 mu?n truy?n ng?i, cho g?i các con vào ch?u. Vua nói: "Ta mu?n truy?n ng?i cho k? nào làm ta v?a y, cu?i n?m nay mang tran cam m?v???n ?? ti?n cúng tiên v??ng cho ta ???c tròn ??o hi?u thì s????c ta truy?n ng?i".

Lang Liêu nhà nghèo, ???c th?n báo m?ng: "Các v?t trên tr?i ??t và m?i c?a quy c?a ng??i kh?ng gì b?ng g?o. G?o có th?nu?i ng??i kh?e m?nh mà ?n

kh?ng bao gi? chán, các v?t khác kh?ng th?h?n ???c. Nay ?em g?o n?p làm

bánh, cái hình tròn, cái hình vu?ng ??t??ng tr?ng hình tr?i ??t r?i dùng lá b?c ngoài, ? trong cho m? v??? ng?y c?ng ??c sinh thành l?n lao c?a cha m? ". Lang Liêu làm theo l?i th?n.

Bánh dang lên vua, ???c vua khen v?a ngon v?a có y ngh?a. Lang Liêu ???c vua truy?n ng?i.

T??ó, ??n ngày T?t thiên h?th??ng làm bánh gi?y bánh ch?ng dang cúng cha m?.

G?y tre tròn t??ng tr?ng cho tr?i. Theo thuy?t ?m D??ng c?a Nho giáo thì tr?i thu?c v?d??ng, ch?ng??i cha. G?y v?ng vu?ng t??ng tr?ng cho ??t. ??t thu?c v? am, ch?ng??i m?.

Vì v?y cho nên ??a ?ám cha ph?i ch?ng g?y tròn, ??a ?ám m? thì ch?ng g?y

vu?ng.

Con gái, con dau lu?n lu?n ?i ??ng sau linh c?u cha m?, d??i t?m ph??ng du

b?ng v?i tr?ng dùng ?? che n?ng. Khi nào ???c hi?u l?nh thì con gái tr??ng vàcon dau tr??ng ph?i v?a khóc v?a l?n ???ng cho t?ng thêm ph?n th?m thi?t. Các gia ?ình theo ??o Ph?t th??ng m?i nhà s?, bà v?i ??n t?ng kinh, c?u

nguy?n cho linh h?n ng??i ch?t ???c siêu sinh t?nh ??. Lúc ??a ?ám, các bà v?i ??i c?u bát nh?, nhà s? g? m? t?ng kinh, ?i ??ng tr??c linh c?u ?? d?n ???ng

linh h?n sang Tay ph??ng c?c l?c.

D?c ???ng ?ám tang có ng??i r?c vàng m?. Ng??i ta tin r?ng có nhi?u ma qu?theo ?u?i ám h?i linh h?n ng??i ch?t. Ph?i r?c vàng m? ?? t?ng ti?n chúng m?i bu?ng tha.

T?i huy?t ch?n, nhi?u nhà làm l?t? th? th?n n?i ?ay.

Nhà có ch?c t??c danh v?ng còn làm l??? ch?, ngh?a là vi?t n?t ch? ch? còn b? d?. B? th?n ch????c s?a so?n t?tr??c nh?ng ng??i ta ch? vi?t ch? th?n vàba nét ngang c?a ch? ch?, c?y ?? thi?u nét ch?m và nét s?. Hi?u ch? m?i m?t v? khoa b?ng, có ch?c t??c ??ng ra làm l?, c?m bút ch?m và s? cho thành ch?ch?. Th?n ch? vi?t xong ???c ??t lên li nh xa, r??c v? th? t?i nhà.

??i ?úng gi? t?t thì h? huy?t. Huy?t ???c th?y ??a lí tìm ph??ng nh?m h??ng tr??c, lúc này ch? xê xích linh c?u, ??t cho th?t ?úng.

L?p m?xong thì ??t nhà táng, minh tinh, c?u bát nh?, thuy?n bát nh? và ph??ng t??ng.

N?u ng??i ch?t là Ph?t t?thì có nhà s? t?ng kinh g? m? và các bà v?i c?m

h??ng ni?m Ph?t ?i quanh m?. M?i ng??i c?m m?t hòn ??t ném vào m?, g?i là?i dong nhan.

Dong nhan ngh?a là gì ? Các h?c gi? kh?ng th?ng nh?t y ki?n. Có ng??i hi?u làt??ng nh???n nét m?t ng??i ch?t, ng??i khác l?i hi?u làl?p m?t ng??i ch?t

m?t l?n cu?i(5).

Nh?ng ngày ti?p theo, con cháu ?em tr?u r??u ra

th?m m?, g?i là?p m?, ng?y làm cho ng??i n?m

d??i m? b?t l?nh l?o. ??n ngày th? ba làm l?m?

c?a m?. Con cháu ??p l?i ng?i m?, m?i th?y phù

th?y y?m bùa tr? ma qu?.

Nh?ng gia ?ình theo Ph?t giáo, sau ?ám tang c?

b?y ngày l?i làm m?t tu?n chay, t?ng kinh t?i nhà

hay t?i chùa. ??n tu?n chay th? b?y, c?ng g?i là

cúng 49 ngày, thì ng?ng.

???c 100 ngày làm tu?n bách nh?t, còn g?i là

tu?n t?t kh?c ngh?a là t? nay tr??i th?i kh?ng

khóc n?a. M?i n?m ??n ngày m?t, con cháu cúng

gi???t??ng nh?. Gi???u g?i làti?u t??ng. N?m

sau làm l???i t??ng. Sau 27 tháng thì làm l?tr?

ph?c, h?t h?n ?? tang. Trong th?i h?n ti?u t??ng

và ??i t??ng, ??n r?m tháng b?y tu?n trung nguyên

ng??i ta hay ??t vàng m? cho ng??i ch?t dùng, cókhi ??t c? hình nhan, th?ng Quyt con Nhài, cho xu?ng am ph? h?u h?ng??i

ch?t.

Khi có ng??i ch?t oan, b? gi?t, ch?t b?t ??c kì t?, ho?c ch?t nh?m gi? x?u thìph?i làm chay ??siêu ?? vong h?n. ?àn chay th??ng ???c t? ch?c ngay t?i ch?ng??i b? ch?t.

L? làm chay dung h?p c? Ph?t giáo và ??o giáo. Trên ?àn t?bày t??ng tam b?o, t??ng tam ph?, hai bên có tranh th?p ?i?n, ? gi?a có tranh quan thánh. Bu?i l?

do nhà s? hay pháp s? làm ch? l?. M?c ?ích c?a l? là g?i h?n ng??i ch?t v?, c?u Ph?t ?? xin ph???, c?u tam ph??? xin xá t?i.

Nhi?u làng quê mi?n B?c có t?c c?i táng (b?c m?), ngh?a là ch?n sang khu ??t m?i. Lí do là vì sau vài ba n?m m?c? b? s?t l?, ng?p n??c, ho?c vì ch?n ?n?i xa con cháu mu?n ??a v?quê nhà, c?ng có khi ch? vì tin th?y ??a lí, phù th?y. Con cháu làm l? cáo t????ng r?i khai m?, m? n?p quan tài. T?t c?x??ng c?t ???c nh?t ra, t?y r?a b?ng n??c th?m, lau kh?, x?p vào m?t cái ti?u sành, r?i ch?n sang ??t khác. Tr??c khi ch?n làm l? cúng th? th?n m?i.

Ng??i Vi?t Nam quan ni?m r?ng s?ng g?i thác v? (sinh kí t? quy). Ch?t là tr?

v? v?i t? tiên bên kia th? gi?i. Ai c?ng mong mu?n cho cha m? tr? v????c thanh thoát, may m?n.

Ng??i con có hi?u ph?i th? cha m??? ch?t c?ng nh? lúc cha m? còn s?ng, th?khi m?t nh? lúc h?y còn (s? t?nh? s? sinh, s?vong nh? s? t?n).

Nh?ng vì cau n? vào t?c Tàu nên các nghi th?c tr?thành r??m rà, t?n kém,

tr?ng hình th?c gi? t?o.

Ngày nay ?ám tang ???c t? ch?c g?n gàng. H?n b?ch, th?kì, minh tinh ???c thay b?ng t?m ?nh chan dung ng??i ch?t. Linh c?u ???c ch? b?ng xe h?i. Nhi?u nghi th?c, h? t?c b? xoá b? (th??ng vay khóc m??n, l?n ???ng, c? qu?t r?m r?, kèn tr?ng ?m ?). T?c ??t vàng m? v?n còn, th?m chí còn gia t?ng ? m?t vài n?i. ?ua nhau vén tay áo s? ??t nhà táng gi?y, ??t xe h?i, t? l?nh, gi?y ti?n ?? la... Th?i h?n ??tang ???c rút ng?n. M? m?xay ??p c?n th?n, kh?ng c?n ph?i c?i

táng.

Nhi?u gia ?ình cho thiêu xác, gi?tro ?? th? t?i chùa.

Nguy?n D?

(5/10/2000) Sách tham kh?o:

Thi?u Ch?u, Hán Vi?t t??i?n,Hà N?i,1942

(1) Léopold Cadière, Croyances et pratiques religieuses des Vietnamiens(t.3), Ecole Francaise d'Extrême-Orient, Paris,1992

(2) Phan K? Bính,Vi?t Nam Phong T?c,T?ng H?p ??ng Tháp,1990

(3) Toan ánh, Phong T?c Vi?t Nam, Khai Trí, 1968

(4) Nh?t Thanh V? V?n Khi?u,??t L? Quê Thói,Saigon, 1968

(5) Nicole Louis-Hénard, Vi?t Nam Phong T?c(t.1), Ecole Francaise d'Extrême-Orient,Paris,1975

相关主题
相关文档 最新文档